Nhắc đến hội họa dân gian Việt Nam không thể bỏ qua những tác phẩm tranh dân gian mang đậm bản sắc lịch sử văn hóa dân tộc. Tranh dân gian Hàng Trống ra đời tại Việt Nam vào khoảng thế kỷ thứ XVI, là kết quả giao thoa tinh hoa giữa Phật giáo và Nho giáo, được các nhà nghiên cứu đánh giá không chỉ mang đậm tính thẩm mỹ, sự tinh tế của kỹ thuật in khắc gỗ, kỹ thuật pha màu, mà còn mang đậm yếu tố văn hóa, thời đại mà nó sinh ra.
Tranh Lý ngư vọng nguyệt và tranh chim công (tranh treo năm mới) thể hiện ước vọng về năm mới nhiều thành tựu
Dòng tranh này cũng như các dòng tranh phổ biến khác đều có hai dòng tranh chính là tranh thờ và tranh Tết. Tranh thờ là chủ yếu và thường dùng trong sinh hoạt tín ngưỡng phục vụ đền phủ của Đạo giáo nhất là tranh thờ của Đạo Mẫu (Mẫu Liễu Hạnh ở phủ Giầy, Nam Định). Một số nội dung tranh được vẽ như tranh Tứ Phủ cộng đồng, Bà chúa thượng ngàn, Mẫu Thoải, Ngũ Hổ,... Còn tranh ngày tết thì chủ yếu chỉ là nội dung: Chúc phúc, Tứ quý,... Vào các dịp Tết Nguyên đán, phần lớn tranh sẽ bày bán trong các cửa hiệu và phần lớn bầy bán từng quầy trên hè phố, nhất là vào dịp cuối năm, để tiện phục vụ khách hàng sắm Tết.
*Ấn tượng trong cách in và tạo màu độc đáo:
Tranh Hàng Trống sử dụng kỹ thuật nửa in nửa vẽ, tranh chỉ in ván nét lấy hình, còn màu là thuốc nước, tô bằng bút lông mềm rộng bản, một nửa ngọn bút chấm màu, còn nửa ngọn bút kia chấm nước lã, tô tranh theo kỹ thuật vờn màu.
Tranh chỉ có một bản đen đầu tiên, sau khi in thì tranh được tô màu lại bằng tay. Từ các bản khắc gốc, những bức tranh đã được in ra, bằng mực Tàu mài nguyên chất. Sau đó là công đoạn bồi giấy. Tùy thuộc từng tranh cụ thể mà có tranh chỉ bồi một lớp, có tranh lại phải bồi đến 2 hay 3 lớp giấy. Khi hồ đã khô thì mới có thể vẽ màu lại. Có khi phải mất đến 3, 4 ngày mới hoàn thành một bức tranh.
Tranh in bản nét trước trên ván sau đó dùng thuốc nước
Bằng những tác phẩm ấy, tranh dân gian Hàng Trống còn lưu lại mãi mãi trong tâm trí mỗi người Việt Nam chúng ta. Để lưu giữ nét tinh hoa của tranh dân gian học sinh được trải nghiệm và mô phỏng nét và màu trong tranh Hàng Trống.
Mô phỏng tranh dân gian Hàng Trống: Thiếu nữ thổi sáo
Những tác phẩm của dòng tranh dân gian Hàng Trống là những kiệt tác, toát lên cái sinh động, tinh tế, ý nhị và sâu sắc lạ thường cả về nội dung lẫn hình thức.
Khá nhiều tranh Hàng Trống đã đạt mức kiệt tác, tiêu biểu cho nghệ thuật tạo hình dân gian Việt Nam. Từ nội dung, hình thức đến chất liệu, tranh Hàng Trống mang màu sắc đặc trưng riêng của Hà Nội, nhưng cũng rất Việt Nam, không thể trộn lẫn.
Nguồn: https://www.baotanghanoi.com.vn/tin-tuc-su-kien/vai-net-ve-tranh-dan-gian-hang-trong-25565