Niên hiệu: Gia Long嘉隆
Đầy đủ tên: Nguyễn Phúc Ánh (阮福暎)
Ngày sinh: Ngày 15 tháng 1 Nhâm Ngọ (08/02/1762).
Năm lên ngôi: Ngày 02 tháng 05 năm 1802 (01/06/1802).
Thời gian trị vì: 18 năm (1802 - 1820).
Ngày mất: Ngày 19 tháng Chạp năm Kỷ Mão (02/03/1820).
Miếu hiệu: Thế Tổ Cao Hoàng đế.
Vua Gia Long là vị vua đầu tiên của nhà Nguyễn, trị vì từ năm 1802 đến năm 1820. Ông là người thống nhất giang sơn, lập nước, đặt quốc hiệu sau gần 300 năm chia cắt bởi cuộc chiến phân tranh Trịnh - Nguyễn.
Tóm tắt cuộc đời vua Gia Long
Vua Gia Long tên thật là Nguyễn Phúc (Nguyễn), còn có húy là Chủng (種) hay Noãn (暖), là con trai thứ ba của hoàng tử Nguyễn Phúc Luân với bà Nguyễn Thị Hoàn, và là cháu nội của Chúa Nguyễn Phúc Khoát. Ông sinh ngày 15 tháng 01 năm Nhâm Ngọ (ngày 8 tháng 2 năm 1762), mất ngày 19 tháng 12 năm Kỷ Mão (ngày 3 tháng 2 năm 1820), truyền ngôi cho Hoàng Thái tử Nguyễn Phúc Đảm bảo vua Minh Mệnh (Minh Mạng).
Năm 1773, Tây Sơn khởi nghĩa, Nguyễn Phúc Ánh 12 tuổi, theo chúa Nguyễn Phúc Thuần vào Quảng Nam. Mùa Thu năm Đinh Dậu (1777) Nguyễn Phúc Thuần tử trận. Nguyễn Phúc Ánh một lần chạy trốn ra đảo Thổ Chu, rồi chạy sang ẩn nhờ bên đất Xiêm.
Tháng 7/1792, vua Quang Trung bị bạo bệnh mất, con là Quang Toản còn ít tuổi, nội bộ lục đục, không sao chống nổi sức tấn công của Nguyễn Ánh (có Pháp ngoại viện). Nǎm 1802, Nguyễn Ánh chốt xong nhà Tây Sơn lên hoàng đế, niên hiệu là Gia Long đóng đô tại thành phố Phú Xuân (Huế) vào ngày 1 tháng 6 năm Nhâm Tuất (1802).
Vua Gia Long có 21 vợ và phi tần với 13 hoàng tử và 18 công chúa. Ngày 19 tháng 2 năm Kỷ Mão (tức là ngày 3 tháng 2 năm 1820) vua Gia Long qua đời, thọ 59 tuổi, ở ngôi 18 năm, miếu hiệu là Thế Tổ, thụy hiệu Cao Hoàng Đế. Lăng vua Gia Long hiệu Thiên Thọ, tại làng Đình Môn, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Tôn thờ vua Gia Long tại Chánh Án Miếu ở Thế Miếu trong Đại nội Kinh thành Huế.
Trong suốt 25 năm bôn ba chính chiến, vua Gia Long đã khôi phục lại cơ nghiệp dòng tộc của mình, vua là người có công thống nhất mảnh đất hình chữ S từ ải Nam Quan đến đất mũi Cà Mau và xác định chủ quyền với đảo Hoàng Sa -Trường Sa.
Năm 1804, vua Gia Long đổi quốc hiệu nước ta thành Việt Nam. Năm 1805, vua Gia Long đã chọn xây dựng hệ thống kinh thành Huế và hiện nay đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới nằm trong cụm Quần thể di tích cố đô Huế.
Nhà vua kiến tạo hệ thống Lục Bộ và tập trung chấn chỉnh về quân sự, ngoại giao. Chú trọng đến công việc học hành thi cử để tuyển chọn nhân tài.
Trong thời kỳ này, vua Gia Long đã chia đất nước thành 3 vùng: Bắc Thành, Gia Định Thành và các Trực doanh (Trung Bộ) do triều đình trực tiếp cai quản.
Nguồn tài liệu:https://www.twinkl.com.vn/teaching-wiki/tom-tat-lich-su-13-vi-vua-trieu-nguyen-1802-1945
Nguồn hình ảnh: https://ungdungmoi.edu.vn/ban-do-lanh-tho-viet-nam-qua-cac-thoi-ky.html#7_Nha%CC%80_Nguye%CC%83n